استفاده از سلولهای پوست برای تولید سلولهای بتا

6 فوریه 2014- یافتن راهی برای درمان دیابت نوع یک برای مدتها است که آرزوی بسیاری از بیماران و متخصصین است اما اینکه چرا تاکنون این بیماری درمان نشده است نه بدلیل عدم اطلاع از نحوه ی درمان آن است بلکه به دلیل ضعف ابزارهای موجود، کشف این راه حل به دراز کشیده شده است. اما اکنون دانشمندان انستیتو Gladstoneتوانستند قدرت داروهای احیاء کننده را تحت کنترل در آورده و با فن آوری جدید دقیقاً سلولهایی مشابه با سلولهای تخریب شده ی  بتا در حیوانات تولید کنند. یافته های این گروه از دانشمندان بصورت آنلاین در مجله ی Cell Stem Cellمنتشر گردید. این کشف قدم بزرگی در جهت خلاصی از تزریق انسولین است.

دانشمندان روش جدیدی را برای تولید سلولهای بتای کارآمد ابداع کردند که یک استراتژی بالقوه ی درمانی برای مقابله با بیماری  دیابت نوع یک است.

دیابت نوع یک معمولاً درکودکی ظاهر می شود و به دلیل تخریب سلولهای بتا (یک نوع از سلولهای طبیعی پانکراس که هورمون انسولین را تولید می کنند) اتفاق می افتد.بدون انسولین ، ارگانهای بدن برای جذب قند(گلوکز) از خون دچار مشکل می شوند. در حال حاضر کنترل بیماری تنها با مانیتور کردن منظم قند خون و تزریق انسولین صورت می گیرد. یک راه حل دائمی برای این بیماری جایگزین کردن سلولهای بتای تخریب شده است. اما دسترسی به سلولهای جدید برای جایگزینی سلولهای تخریب شده کار مشکلی است به همین علت دانشمندان از تکنولوژی سلولهای بنیادی به عنوان راهی برای ساختن این سلولها استفاده کردند.

به گفته ی دکتر Dingمسئول انستیتو Gladstoneبه وسیله ی داروهای احیاء کننده توانستیم منبع نامحدودی از سلولهای بتای کارآمد را برای پیوند به بیماران تولید کنیم. درکوشش های پیشین تولید مقادیر زیاد و با کیفیت این سلولها امکان پذیر نشده بود و نقص در سیستم تحویل آنها موجب عدم موفقیت این روش شده بود، به همین علت در این تحقیق ما از روش متفاوتی برای حل این مشکل استفاده کردیم. یکی از مشکلات اصلی برای تولید مقادیر زیادی از سلولهای بتا این بود که این سلولها پس از بلوغ توانایی تکثیر محدودی داشته و به سختی می توانند مقادیر زیادی از سلولهای مشابه خود را تولید کنند به همین علت دانشمندان تصمیم گرفتند یک قدم در چرخه ی زندگی سلول به عقب بروند.

محققین ابتدا سلولهای فیبروبلاست پوست را در آزمایشگاه از موشها تهیه و آنها را با مخلوطی از مولکولها و فاکتورهای برنامه ریزی مجدد، تیمار کردند. سپس این سلولها را به سلولهای شبه اندودرمی تبدیل نمودند. سلولهای اندودرم نوعی از سلولهای جنینی هستند که در مراحل بعدی تکامل جنینی به ارگانهای اصلی بدن از جمله پانکراس تبدیل می شوند. دانشمندان با استفاده از مخلوط مشابه دیگری از مواد شیمیایی، سلولهای شبه اندودرمی را به سلولهایی مشابه سلولهای پانکراس جنین تبدیل کردند و نام این سلولها را سلولهای pplcکذاشتند.

 پرفسور scholar ke liمی گوید: هدف اول ما تبدیل سلولهای pplcبه سلولهای بالغ نظیر بتا بود که بتوانند به سیگنالهای شیمیایی پاسخ صحیح داده و از این مهمتر اینکه بتوانند انسولین ترشح کنند، آزمایشات اولیه در ظروف آزمایشگاه انجام شد و نتایج نشان داد که  این کار امکان پذیر است.

سپس دانشمندان این کار را در مدل حیوانی زنده تکرار کردند به این ترتیب سلولهای PPLCرا به موشهای دستکاری شده ای که به هایپرگلایسمی مبتلا بودند، پیوند زدند.

دکتر liمی گوید: تنها پس از یک هفته، مقدار قند خون حیوانات  به سطح نزدیک به مقدار قندخون طبیعی بتدریج کاهش یافت، هنگامیکه سلولهای پیوند شده را از بدن حیوان خارج کردند مقدار گلوکز ناگهان افزایش یافت، این موضوع نشاندهنده ی ارتباط مسقتیم بین سلولهای PPLCپیوند شده و کاهش  قند خون بود .

هشت هفته پس از پیوند دانشمندان متوجه ی تغییرات قابل توجهی درموشها شدند، سلولهای pplcپیوند زده شده، به سلولهای بتای کارآمدی که توانایی کامل ترشح انسولین را داشتند، تبدیل شده بودند.

 دکتر Dingمی گوید: این نتایج نه تنها نشان دهنده ی قدرت مولکولهای کوچک در برنامه ریزی مجدد سلولی است بلکه اثباتی بر ابداع روشهای درمانی فردی و اختصاصی در آینده می باشد.

دکتر Hebrokیکی از نویسندگان مقاله می گوید: من در مورد چشم انداز استفاده از این درمان برای انسان بسیار هیجان زده هستم این تکنولوژی درک ما را در مورد دیابت و نقص ذاتی سلولهای بتا که منجر به این بیماری می شود افزایش داده و ما را یک قدم به درمان کامل بیماری نزدیک می کند.

منبع:www.sciencedaily.com

سرپرست مترجمین: ماندانا فرخی نیا